فنّ تیکهنگاری صوتی (تص موسوم به اِیتی) یکی از روشهای نوآورانه پایش بهنگام رودخانهها است. در این مطالعه به معرفی و بررسی دقت اندازهگیری سرعت جریان با استفاده از دستگاه تیکهنگاری صوتی رودالی 50 کیلوهرتز مناسب برای رودخانههای کمعرض (اکثر رودخانههای ایران) و مقایسه عملکرد آن با دستگاههای تیکهنگاری صوتی رودالی 30 کیلوهرتز که در رودخانههای عریض مورد استفاده قرار میگیرد، پرداخته شده است. نتایج نشان دادند که دستگاههای تیکهنگاری صوتی ۳۰ و ۵۰ کیلوهرتزی در رودخانههایی با عرض ۴۰ متر، بهترتیب دقتی معادل ۴ و 2/5 سانتیمتر بر ثانیه دارند. همچنین در رودخانههایی با عرض ۱۰۰ متر، دقت اندازهگیری سرعت جریان بهترتیب ۲ و ۱ سانتیمتر بر ثانیه است. متعاقباً، در رودخانههایی با عرض ۲۰۰ متر، دقت اندازهگیری سرعت جریان آب بهترتیب ۱ و 0/7 سانتیمتر بر ثانیه به دست آمد. بنابراین، در فنّ تیکهنگاری صوتی با افزایش عرض رودخانه، دقت اندازهگیری جریان افزایش مییابد. اما محاسبات حداکثر مسافت انتشار صدا با فرض عدم وجود ذرات معلق در آب برای بسامدهای ۳۰ و ۵۰ کیلوهرتز بهترتیب تقریباً ۲۰۰۰ و ۱۲۰۰ متر بهدست آمد. براساس نتایج این مطالعه بهکارگیری دستگاه تیکهنگاری صوتی رودالی ۵۰ کیلوهرتز در رودخانههای با عرض بزرگتر از 40 متر توصیه میشود.
Bahreinimotlagh M, Roozbahani R, Zohrabi Y, Kardanmoghadam H, Dehban H, Mohtasham K. Feasibility Study of Real-time and Automated Monitoring of Iranian Rivers using 50-kHz Fluvial Acoustic Tomography System (Research Article). مجله علمی پژوهشی انجمن مهندسی صوتیات ایران. 2020; 8 (1) :14-21 URL: http://joasi.ir/article-1-160-fa.html
بحرینی مطلق مسعود، روزبهانی رضا، ظهرابی یونس، کاردان مقدم حمید، دهبان حسین، محتشم کمال. امکانسنجی پایش بهنگام و خودکار رودهای ایران با استفاده از فناوری تیکهنگاری صوتی رودالی ۵۰ کیلوهرتز (مقاله پژوهشی). مجله علمی پژوهشی انجمن مهندسی صوتیات ایران. 1399; 8 (1) :14-21