هدف از انجام این پژوهش، بررسی میزان اهمیت هر یک از 21 ویژگی زمانی، طیفی و سِپسترال در شناسایی گوشههای اصلی دستگاه شور بوده است. در این پژوهش، ابتدا پایگاه دادهای متشکل از شش گوشۀ اصلیِ دستگاه شور، براساس ردیف میرزا عبدالله و به تفکیک چهار ساز تار، سهتار، سنتور و بَربَط و در مجموع 173 قطعه ضبط و ایجاد شد. بهمنظور بررسی میزان اهمیت هر یک از ویژگیهای شنیداری در تفکیک گوشهها از یکدیگر، ابتدا با استفاده از مقیاس فیشر، هر یک از 21 ویژگی صوتی در نرمافزار متلب امتیازدهی شده و سپس از بین آنها، سه ویژگی برتر انتخاب شدند. در مرحله بعد، با استفاده از دستهبند واکافت (آنالیز) تمایز خطی، امکان جداسازی گوشهها از یکدیگر، برای هر یک از سازها بهطور جداگانه و نیز بهصورت کلی بررسی شد. نتایج پژوهش نشان دادند که در بین 21 ویژگی استخراجشده، ویژگیهای سِپسترال بالاترین امتیاز را در جداسازی گوشهها از یکدیگر کسب کردند و نسبت به ویژگیهای زمانی و طیفی وضعیت بهتری داشتند؛ ولی در کل، هیچ یک از این ویژگیها، توانایی تفکیک و شناسایی شش گوشه اصلی دستگاه شور را نداشتند. با اینکه ویژگیهای شنیداری کارکرد قابل قبولی در شناسایی خودکار موسیقی غربی و بهخصوص شناسایی سبک موسیقی دارند، به دلیل ماهیت منحصربهفرد موسیقی سنتی ایرانی، در تفکیک و شناسایی گوشههای موسیقی سنتی ایرانی، از کارآمدی لازم برخوردار نیستند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
موسیقی دریافت: 1399/11/15 | پذیرش: 1400/2/2 | انتشار: 1400/6/20